مالیات نقل و انتقال خودرو با کیست؟ + مفاد قانونی

پس از انجام توافقات اولیه خرید و فروش خودرو این سوال به وجود می آید که مالیات نقل و انتقال خودرو با کیست؟ در واقع در بیشتر موارد خریداران خودرو این پرداختی را حق خود نمی دانند و بالعکس فروشندگان نیز ادعا میکنند که خریداران باید هزینه مالیات نقل و انتقال خودرو را پرداخت کنند.

اما شاید ندانید که قانون برای رفع اینگونه مشکلاتی که در هنگام معاملات خودرو بوجود می آید. ماده ها و تبصره هایی دارد که دانستن آنها برای انجام معاملات الزامیست و روند کار تسریع و تسهیل میکند. برای دانستن این قوانین پیشنهاد میکنیم این متن را تا انتها مطالعه فرمایید.

مالیات انتقال مالکیت خودرو داخلی با کیست؟

از آنجایی که امروزه با افزایش چشمگیر تولیدات خودروی داخلی و تنوع آنها معاملات این ماشین ها بیش از پیش شده. ابتدا برای مقوله ماشین های داخلی به جواب این سوال می پردازیم که مالیات نقل و انتقال خودرو با کیست؟ قیمت به صرفه این خودرو ها نیز از دیگر مزایایی است که باعث شده خرید و فروش خودرو های داخلی بیشتر شوند.

تمام خودرو های داخلی و موتورسیکلت ها در هنگام انتقال سند مالکیت شامل پرداخت هزینه مالیات انتقال مالکیت می شوند. در اینجا این سوال به وجود می آید که مالیات نقل و انتقال خودرو با خریدار است یا فروشنده؟ برای خودرو ها و یا موتور سیکلت های داخلی این میزان مبلغ 1% نسبت به ماخذ اعلامی سازمان امور مالیاتی اعلام شده و طبق قانون فروشنده موظف به پرداخت آن است.

ماخذ در واقع فهرست بلند بالاییست که سازمان امور مالیاتی کشور هر ساله بنا به میزان تورم و شرایط و اقتصادی، قیمت مورد تایید خود برای انواع خودرو و موتور سیکلت را در آن اعلام میکند.

از لحاظ منطقی هم دقیقا باید همینطور باشد چون در واقع این فروشنده است. که در طول سالهایی که خودرو تحت مالکیت او بوده از آن بهره می برده است. قاعدتا اوست که باید هزینه مالیاتی که برای آن ماشین یا موتور در نظر گرفته شده است را پرداخت کند. 

مالیات نقل و انتقال خودرو های خارجی

همانطور که میدانید خودرو های خارجی نیز از پرداخت مالیات در هنگام نقل و انتقال مالکیت خودرو معاف نیستند. این خودرو ها علاوه بر پرداختی که در هنگام نقل و انتقال مالکیت دارند، طبق قوانین جدید بطور سالانه نیز موظف به پرداخت مالیات خودرو هستند.

هزینه مالیات انتقال مالکیت این خودرو ها از قرار 2% نسبت به ماخذ اعلامی سازمان امور مالیاتی است. علاوه بر هزینه عوارض شهرداری، و هزینه دفتر اسناد رسمی و مالیات نقل و انتقال صاحبین خودرو های خارجی که قیمت روز آنها بیش از 1 میلیارد تومان باشند باید مالیات خود خودرو را نیز پرداخت کنند تا بتوانند مالکیت آن را به شخص دیگری منتقل کنند.

توجه داشته باشید در صورتی که قیمت خودرو خارجی شما زیر یک میلیارد است. اما خودرو یا خودرو های دیگری نیز تحت تملک دارید که مجموع ارزش آن بیش از یک میلیارد تومان است هم موظف به پرداخت مالیات هستید که در مقاله مالیات خودرو چیست به صورت مفصل به آن پرداخته ایم.

پرداخت مالیات نقل و انتقال خودرو های خارجی هم مانند خودرو های داخلی از دید قانون بر عهده فروشنده است. فروشنده هزینه انتقال سند و همچنین عوارض شهرداری را نیز پرداخت میکند و خریدار از دید قانون فقط هزینه تعویض پلاک را بر عهده دارد.

مالیات ماشین های صفر را چه کسی باید پرداخت کند؟

تا اینجای کار در پاسخ به این سوال که مالیات نقل و انتقال خودرو با کیست؟ فقط فرض را بر این گذاشتیم که خودرو یا موتورسیکلت مورد معامله دست دوم هستند و دو شخصیت حقیقی یا حقوقی معمولی طرفین معامله هستند. اما مواردی پیش می آید که یک طرف معامله خریدار و طرف دیگر معامله کارخانه تولید کننده آن خودرو، وارد کننده خودرو است.

در این حالت طبق قانون کارخانه تولید کننده و یا وارد کننده آن خودرو وظیفه پرداخت هزینه مالیات نقل و انتقال آن خودرو را دارد. عملا خریدار در هنگام انتقال مالکیت هزینه جانبی پرداخت نمیکند.

مفاد قوانین مالیات نقل و انتقال خودرو

تا اینجای مقاله در رابطه با قانون های مالیات نقل و انتقال خودرو خواندید اما حالا به قانون اصلی این مالیات یعنی ماده 30 قانون مالیات بر ارزش افزوده می پردازیم. از دیدگاه قانون بطور کلی هزینه پرداخت مالیات نقل و انتقال خودرو، پرداخت عوارض شهرداری و همچنین انتقال مالکیت انواع خودرو بدون در نظر گرفتن قیمت مورد توافق، شرایط ظاهری و فنی خودرو و … بر عهده فروشنده است.

در تبصره اول این قانون آمده است که دفاتر اسناد رسمی موظفند این هزینه را دریافت کنند. در صورتی که این هزینه را به هر دلیلی دریافت نکرده باشند ملزم به پرداخت جریمه ای به میزان دو برابر مبلغ میشوند.

تبصره دوم نیز اشاره به لزوم پرداخت مالیات نقل و انتقال خودرو صفر از جانب کارخانه سازنده، مونتاژ کننده داخلی و یا واردکننده آن خودرو میکند. در تبصره سوم آمده است که ماشین یا موتور سیکلت های دارای شماره انتظامی مناطق آزاد معاف از این مالیات هستند. همچنین در متن این قانون آمده است که ماشین های راهسازی، کشاورزی، کارگاهی و انواع شناور ها از این قانون مستثنی هستند.

اهمیت توافقات حاصله در عهده داری پرداخت مالیات خودرو

در مواردی پیش می آید که در توافقنامه یا قولنامه ای که طرفین معامله با هم نوشته اند این موضوع قید شده که کدام طرف معامله موظف به پرداخت در سامانه مالیات نقل و انتقال خودرو است.

در این حالت بدون در نظر گرفتن این مطلب که طبق قانون فروشنده باید در سامانه پرداخت مالیات انتقال مالکیت خودرو را پرداخت کند، هر آنچه در توافق نامه آمده باشد باید انجام شود. ممکن است بنا به شرایط خاصی مانند تخفیف داده شده از جانب فروشنده یا شرایط ویژه خودرو در متن قولنامه آمده باشد. هزینه مالیات و عوارض و دفترخانه بر عهده خریدار است و در این حال خریدار ملزم به پرداخت این هزینه هاست.

عوارض خودرو

یکی از ارزانترین هزینه هایی که برای خرید یا فروش خودرو اخذ می شود عوارض سالیانه خودرو است. در حقیقت این هزینه، مالیات استفاده از خدمات شهرداری و معابر شهری است. طبق اعلام سازمان شهرداری صاحبان خودرو باید سالیانه یک هزارم قیمت رسمی خودرو خود را به شهرداری پرداخت کنند. در مورد خودروهای خارجی یا وارداتی این مبلغ متفاوت است. مبلغ عوارض خودرو وارداتی یک ونیم هزارم قیمت رسمی خودرو محاسبه می شود و مالک باید این مبلغ را پرداخت کند. 

سازمان امور مالیاتی کشور هر ساله ارزش خودروها را برای محاسبه عوارض سالیانه و مالیات نقل و انتقال خودرو منتشر می کند. این ارزش گذاری هر ساله مبنای عوارض سالیانه خودرو ها و مالیات خودروها است. بنابراین سازمان مالیاتی و سازمان شهرداری طبق این ارزش گذاری میزان مالیات و عوارض خودرو را تشخیص می دهند. صاحبان خودرو نیز از این ارزش گذاری متوجه می شوند که مقدار مالیات و عوارضی که باید پرداخت کنند به چه میزان است. 

سازمان شهرداری همانند سازمان مالیاتی کشور سامانه ای را برای پرداخت عوارض خودرو ایجاد کرده است. سامانه تهران من برای پرداخت عوارض خودرو و دیگر خدمات شهری خود شهروند و خودروی شهروند ایجاد شده است. بنابراین شما با مراجعه به سایت یا سامانه تهرام من می توانید عوارض خودرو خود را پرداخت نمایید.

زمانی که وارد سامانه تهران من می شوید ابتدا باید ثبت نام کرده و اطلاعات دقیق خود و خودروی خود را وارد کنید. بعد از اینکه ثبت نام را انجام دادید شما تا پایان روز 29 اسفند هر سال مهلت دارید تا عوارض سالیانه خودرو را پرداخت نمایید. جریمه عدم پرداخت عوارض خودرو 10 درصد مبلغ عوارض خودرو است که این میزان هم تا پایان فروردین ماه سال بعد اعمال می شود. بعد از این تاریخ به ازای هر ماه 2 درصد به جریمه دیرکرد افزوده می شود. شما در سامانه تهران من می توانید بدون اینکه مراجعه حضوری به دفاتر دولتی داشته باشید طرح ترافیک و دیگر خدمات مربوط به خودرو را انجام دهید. 

عوامل تاثیرگذار در محاسبه مالیات نقل‌ و انتقال خودرو

در کتابچه مالیات نقل و انتقال خودرو که توسط سازمان امور مالیاتی کشور منتشر می ‌شود، فرآیند تعیین ارزش خودرو ها به دو عامل اصلی، یعنی سال ساخت و نوع خودرو، بستگی دارد. این رویکرد باعث می ‌شود که ارزش خودرو ها به صورت کلی و بدون توجه به ویژگی‌ های فردی آن ‌ها محاسبه شود.

برای خودرو های داخلی ، اگر برند و مدل یکسانی داشته باشند و سال ساخت آن‌ ها پایین ‌تر از 1395 باشد، سازمان امور مالیاتی ارزش تمامی این خودروها را یکسان در نظر می ‌گیرد. این بدان معنا است که حتی اگر دو خودرو از لحاظ وضعیت فنی، کارکرد، یا نگهداری در شرایط متفاوتی قرار داشته باشند، ارزش آن‌ ها برابر محسوب می‌ شود. این عدم تمایز در ارزش ‌گذاری ممکن است به نارضایتی خریداران و فروشندگان منجر شود، زیرا وضعیت واقعی خودروها و بازار در این ارزیابی نادیده گرفته می ‌شود.

در مورد خودرو های خارجی ، این مشکل به خودروهایی که قدیمی ‌تر از سال 2016 هستند نیز بر می گردد. ارزش‌ گذاری این خودروها نیز صرفا بر اساس سال ساخت انجام می ‌شود و نه عوامل دیگر مانند وضعیت فنی، میزان استفاده یا حتی امکانات و تجهیزات خودرو. به همین دلیل، خودروهای خارجی مشابه با سال ‌های ساخت متفاوت، ممکن است ارزش مشابهی دریافت کنند که نمی ‌تواند واقعیت‌ های بازار و شرایط خودروها را به درستی منعکس کند.

علاوه بر این ، این نوع ارزش ‌گذاری ممکن است بر بازار خودرو تاثیر منفی بگذارد. زمانی که خریداران و فروشندگان احساس کنند که ارزش واقعی خودروهایشان به درستی در نظر گرفته نمی ‌شود، ممکن است به عدم تعادل در معاملات منجر شود. در نتیجه، بازار خودرو دچار رکود یا بی‌ ثباتی خواهد شد که می ‌تواند بر کل صنعت تاثیر گذار باشد.

خلاصه مطلب

مالیات نقل و انتقال مالکیت خودرو مالیاتی از نوع مستقیم است و طبق قانون جهت انتقال مالکیت خودرو پرداخت آن الزامیست. طبق ماده 30 قانون مالیات بر ارزش افزوده پرداخت این مالیات بر عهده فروشنده میباشد و مالیات نقل و انتقال خودرو صفر بر عهده وارد کننده و یا تولید کننده آن خودرو موظف به پرداخت این مالیات هستند.

در مواردی که در قولنامه بطور دقیق آمده باشد که کدام یک از طرفین باید این مالیات را پرداخت کنند. بدون در نظر گرفتن این عرف، فرد یاد شده در قولنامه ملزم به پرداخت مالیات انتقال مالکیت خودرو است.