معرفی انواع مرخصی در قانون کار! تمام افرادی که به نحوی در یک بنگاه اقتصادی به کار مشغول هستند بر طبق قانون کار می توانند از مرخصی در شرایط مختلف استفاده کنند. انواع مرخصی در قانون کار در نظر گرفته شده است و به عنوان کارمند و یا فردی که در یک شرکت و یا سازمان مشغول به کار است، می بایست با انوع مرخصی آشنا باشید. آگاهی از انواع مرخصی در قانون کار به شما کمک می کند تا همواره بتوانید از آنچه بر اساس قانون برای شما تعیین شده است، به بهترین شکل ممکن استفاده کنید. در ادامه با طلوع پدیده همراه باشید تا به معرفی انواع مرخصی در قانون کار بپردازیم و موارد متعددی را که ممکن است در شرایط مختلف با آن مواجه شوید، با شما در میان بگذاریم.
اگر باز هم نیاز به دریافت اطلاعات تکمیلی داشتید می توانید با کارشناسان امور مالیاتی طلوع پدیده در ارتباط باشید. سخن کوتاه کنیم و به اصل قضیه بپردازیم.
انواع مرخصی بر اساس قانون کار کدامند؟
بر اساس قانون کار در کشور انواع مرخصی به این شرح می باشد:
- مرخصی استحقاقی
- مرخصی استعلاجی
- مرخصی ازدواج
- مرخصی زایمان
- مرخصی پاس شیر
- مرخصی فوت بستگان درجه 1
در ادامه به بررسی دقیقتر هر کدام از این مرخصی ها می پردازیم.
| بیشتر بخوانید: ارزش افزوده شامل چه مشاغلی می شود؟ |
مرخصی استحقاقی در قانون کار
اولین مرخصی و البته آشناترین مرخصی در قانون کار، مرخصی استحقاقی است. به این ترتیب که طبق قانون کار، هر کارمند یا کارگر بهطور قانونی حق استفاده از آن را دارد. این مرخصی به عنوان حق فرد در ازای کارکردن در یک دوره مشخص به او تعلق میگیرد و معمولاً قابل استفاده در طی یک سال کاری است.
هر کارگر یا کارمند تماموقت، ۲.۵ روز مرخصی استحقاقی در هر ماه دارد. در مجموع، کارمند یا کارگر به ازای هر سال کاری ۳۰ روز مرخصی استحقاقی با احتساب جمعهها حق دارد. اگر فرد از این مرخصی استفاده نکند، مابهالتفاوت آن به عنوان ذخیره مرخصی به او تعلق میگیرد که در پایان سال یا هنگام تسویهحساب به صورت مالی پرداخت میشود.
توجه داشته باشید که برخی مشاغل مانند معادن یا شغلهای سخت و زیانآور ممکن است مزایای بیشتری از جمله مرخصیهای طولانیتری داشته باشند.
مرخصی استعلاجی در قانون کار
مرخصی استعلاجی نوعی مرخصی است که به دلیل بیماری یا وضعیت جسمانی کارگر یا کارمند به او تعلق میگیرد. این مرخصی به کارمندان اجازه میدهد در صورتی که بیمار هستند و نیاز به استراحت دارند، از کار دور باشند و در این مدت حقوق یا مزایای خود را دریافت کنند.
| بیشتر بخوانید: مالیات پزشکان |
برای استفاده از این مرخصی لازم است تااین مدارک ارائه گردد:
- برای استفاده از مرخصی استعلاجی، کارگر یا کارمند باید گواهی از پزشک یا مراکز درمانی معتبر ارائه دهد. گواهی پزشک باید دلیل و مدت نیاز به استراحت را مشخص کند.
اگر مدت مرخصی استعلاجی بیش از ۳ روز باشد، نیاز به تأیید سازمان تأمین اجتماعی دارد. سازمان تأمین اجتماعی وظیفه پرداخت بخشی از حقوق فرد را برعهده دارد.
برای بیماریهایی که مدت مرخصی کمتر از ۳ روز است، کارفرما معمولاً حقوق کامل را پرداخت میکند. برای مرخصیهای طولانیتر، سازمان تأمین اجتماعی پس از تأیید گواهی پزشک، بخشی از حقوق فرد را پرداخت میکند.
مرخصی استعلاجی بسته به نوع بیماری و تأیید پزشک و سازمان تأمین اجتماعی میتواند کوتاهمدت یا بلندمدت باشد. در برخی بیماریهای جدی و خاص، فرد میتواند از مرخصیهای طولانیتر استفاده کند.
مرخصی استعلاجی جزو مرخصیهای استحقاقی حساب نمیشود و نباید آن را از مرخصیهای سالانه فرد کسر کرد.
مرخصی زایمان
مرخصی زایمان یکی از انواع مرخصیهای قانونی و با حقوق است که به زنان شاغل تعلق میگیرد تا در دوره قبل و بعد از تولد فرزند بتوانند استراحت کنند و به مراقبت از نوزاد خود بپردازند.
طبق قانون ایران، مدت مرخصی زایمان ۹ ماه است. از این مدت، مادر میتواند بخشی از آن را قبل از زایمان و مابقی را بعد از زایمان استفاده کند. این قانون شامل فرزند اول تا سوم میشود.
حقوق مرخصی زایمان توسط سازمان تأمین اجتماعی پرداخت میشود. زنان شاغل در طول دوره مرخصی زایمان، حقوق کامل خود را دریافت میکنند.
این مرخصی جزو مرخصیهای استحقاقی محسوب نمیشود و از مرخصی سالانه کارمند یا کارگر کسر نخواهد شد.
در طول دوره مرخصی زایمان، فرد همچنان تحت پوشش بیمه درمانی قرار دارد و مزایای بیمهای او برقرار است.
پس از اتمام مرخصی زایمان، کارفرما موظف است شرایط لازم را برای بازگشت کارمند به کار فراهم کند و او را به جایگاه قبلی یا مشابه با همان مزایا برگرداند.
بر اساس قوانین جدیدتر، پدران نیز حق دارند به هنگام تولد فرزند، از مرخصی چند روزه با حقوق استفاده کنند. در حال حاضر، مدت مرخصی پدران ۳ روز است.
این مرخصی به زنان شاغل کمک میکند تا در دوران حساس قبل و بعد از زایمان بهخوبی از خود و نوزاد مراقبت کنند بدون نگرانی از دست دادن حقوق یا شغل خود.
| بیشتر بخوانید: مالیات پزشکان |
مرخصی ازدواج
مرخصی ازدواج یکی از مرخصیهای با حقوق است که به مناسبت ازدواج رسمی و قانونی به کارگران و کارمندان تعلق میگیرد. طبق قانون کار ایران، کارگران و کارمندان حق دارند به دلیل ازدواج خود از مرخصی ویژهای استفاده کنند. مدت مرخصی ازدواج بر اساس قانون کار سه روز است.
این مرخصی به صورت کامل با حقوق است و در ایام آن، حقوق فرد بهطور کامل توسط کارفرما پرداخت میشود.
این مرخصی جزو مرخصیهای استحقاقی حساب نمیشود و از مرخصیهای سالانه فرد کسر نمیگردد.
برای استفاده از این مرخصی، ازدواج فرد باید به صورت رسمی و قانونی ثبت شده باشد.
مرخصی پاس شیر
مرخصی پاس شیر به مرخصیای گفته میشود که به مادران شاغل به منظور شیر دادن به نوزادشان در محل کار تعلق میگیرد. این نوع مرخصی به مادران اجازه میدهد تا در ساعات کاری، زمانی را به شیردهی نوزاد اختصاص دهند.
طبق قانون کار ایران، مادران شاغل میتوانند برای شیردهی یا دوشیدن شیر از مرخصی پاس شیر استفاده کنند. این مرخصی معمولاً به مدت ۲ ساعت در هر روز (معمولاً یک ساعت صبح و یک ساعت بعدازظهر) و برای ۶ ماه پس از زایمان است.
مرخصی پاس شیر جزو مرخصیهای با حقوق است و کارفرما موظف است حقوق کامل کارمند را در این دوره پرداخت کند.
این مرخصی بهطور جداگانه به کارمندان تعلق میگیرد و از مرخصی استحقاقی سالانه کسر نمیشود.
این مرخصی به مادران کمک میکند تا بتوانند به نیازهای تغذیهای نوزاد خود پاسخ دهند و در عین حال به کار ادامه دهند.
مرخصی فوت بستگان درجه یک
مرخصی فوت بستگان درجه یک به مرخصیای گفته میشود که به کارمندان و کارگران به دلیل فوت یکی از بستگان نزدیک (بستگان درجه یک) تعلق میگیرد. این نوع مرخصی به فرد اجازه میدهد تا در زمان عزاداری و برگزاری مراسمهای مربوط به فوت، بدون نگرانی از دست دادن حقوق خود از کار دور باشد.
مدت مرخصی فوت بستگان درجه یک معمولاً ۳ روز است. این مدت زمان میتواند برای شرکتهای مختلف و بر اساس سیاستهای داخلی آنها متفاوت باشد.
این مرخصی به صورت کامل با حقوق است و کارفرما موظف است حقوق کامل کارمند را در این مدت پرداخت کند.
مرخصی فوت بستگان درجه یک جزو مرخصیهای استحقاقی محسوب نمیشود و از مرخصیهای سالانه فرد کسر نمیگردد.
| بیشتر بخوانید: دریافت فیش حقوقی با موبایل |
کلام آخر
در قانون کار انواع مختلفی از مرخصی ها در نظر گرفته شده است تا افرادی که به کار اشتغال دارند بتوانند در زمان هایی که نیاز دارند از آن فرصت ها استفاده نمایند. این مرخصی ها شامل مرخصی استحقاقی، مرخصی استعلاجی و … می شود. تمامی این موارد را در این مقاله مورد بررسی قرار دادیم. در صورتی که نیاز به دریافت اطلاعات تکمیلی دارید می توانید با کارشناسان طلوع پدیده تماس بگیرید.
دانلود PDF مقاله معرفی انواع مرخصی در قانون کار
| جهت رزرو مشاوره مالیاتی کلیک کنید |
