شواهد حسابرسی چیست؟

شواهد حسابرسی چیست؟ به مجموعه اطلاعاتی که حسابرس جهت کسب اطمینان از صحت و درستی مدارک حسابداری و صورت های مالی شرکت ها مورد بررسی قرار می دهد شواهد حسابداری می گویند. حسابرسان با استفاده از روش های مختلف این شواهد را جمع آوری کرده و یا ادعاهای شرکت انطباق می دهند. در این مقاله به مفهوم شواهد حسابداری، روش های جمع آوری شواهد و کاربرد های آن پرداخته ایم. با ما تا انتهای این مطلب همراه باشید. طی شواهد حسابرسی وظیفه حسابرس است که با توجه به داده های موجود بتواند به نتیجه گیری منطقی برسد و بتواند نظرات خود را در خصوص حسابرسی ها بیان کند.

در ادامه به ارائه استانداردها و دستورالعمل های مورد نیاز درباره انواع شواهد حسابرسی، کیفیت و کمیت آن و راه های کسب این گونه شواهد در حسابرسی ها پرداخته خواهد شد.

شواهد حسابرسی چیست؟

🔍 در صورتی که حسابرس بتواند از همه ی اطلاعات موجود برای نائل شدن به نتایج مورد نظر استفاده کند و از این طریق نظر خود را اظهار کند مفهوم شواهد حسابرسی بدست می آید.

در این مفهوم از حسابرس انتظار نمی رود که به بررسی تمام داده ها بپردازد؛ در واقع ماهیت انباشت شونده شواهد حسابرسی شامل شواهدی است که در صورت اجرای راه و روش های حسابرسی بدست می آید که در مراحل بالاتر انواع حسابرسی های قبلی و روش های تنظیم کیفیت موسسه برای پذیرش و حفظ صاحبکار را نیز در بر می گیرد.

حسابرسی به معنای بررسی و ارزیابی اسناد و صورت حساب های مالی است که به واحد حسابداری شرکت یا یک سازمان و ارائه گزارش های استاندارد (که در اصل از همین بررسی و ارزیابی ها منتج می شوند) است.

🔍 این فرآیند را فردی با عنوان حسابرس انجام می دهد که فردی مستقل در شرکت یا سازمان است و از شواهد حسابرسی برای انجام حسابرسی استفاده می کند. در صورتی که داده ها و گزارشات کافی و کامل نباشند فرآیند حسابرسی انجام نمی گیرد و بالتبع شواهد حسابرسی نیز بدست نمی آیند از این رو باید در زمان انجام فرآیند حسابرسی واحد حسابداری گزارش های مرتبط با شرکت یا سازمان را تنظیم و جمع آوری کرده باشد و بعد نوبت به واحد بازرسی می رسد که آن را ارزیابی کند.

یکی از اهداف انجام حسابرسی اعتبار بخشی صورت ها و گزارش های مالی است تا بدین طریق به نهاد مورد نظر در خصوص استفاده از این اسناد اطمینان حاصل شود.

کاربرد شواهد حسابرسی چیست؟

آنچه که از شواهد حسابرسی قابل برداشت است درستی یا نادرستی اطلاعات درج شده در گزارش ها و صورت های مالی است و اینکه آیا اطلاعات وضعیت مالی شرکت را در تاریخ معین به درستی نشان می دهد یا خیر.

📌 شواهد حسابرسی اطلاعات و اسناد و گزارشات مختلفی را در بر می گیرد از جمله:

✔️ رسیدهای دریافت و پرداخت و سوابق انتقال وجه

✔️ فاکتورهای خرید و فروش شرکت یا سازمان

✔️ دفاتر کل و معین

✔️ اطلاعات مربوط به حساب‌های بانکی و حساب‌های مدیریتی

✔️ ثبت‌های دفتر روزنامه و اصلاحات طبقه بندی شده

✔️ سوابق کاربرگ‌های الکترونیکی

✔️ اطلاعات مقایسه ای مربوط به رقبا

✔️ گزارشات تحلیلگران

✔️ باید و نباید های کنترل های داخلی

✔️ تاییدیه های برون سازمانی

✔️ اطلاعات منتج شده از روش های حسابرسی همچون پرس و جو

شواهد حسابرسی اهمیت زیادی برای شرکت ها و سازمان های ذی ربط دارند چرا که این شواهد از طریق حسابرسان به بررسی گزارشات و صورت های مالی می پردازند و به نوعی چرخ دنده اصلی فعالیت های حسابرسی محسوب می شوند و حسابرسان از طریق آن می تواند برای اثبات نتایج خود استفاده کند و با انجام شواهد حسابرسی  خطاها و نامعادلاتی که در گزارشات وجود دارد پی خواهد برد در واقع به بیان دیگر حسابرس برای تایید نظر خود به شواهد حسابرسی تکیه می کند.

مزیت های شواهد حسابرسی

در مقوله استناد کردن به شواهد حسابرسی شرایطی وجود دارد که این شواهد باید از این موارد برخوردار باشد:

1. شواهد حسابرسی باید از منابعی به دست آمده باشد که مطمئن بوده و قابلیت پیگیری و مستند بودن را داشته باشد. این دسته از اطلاعات را هم می توان از داخل شرکت و هم از بیرون شرکت بدست آورد.
2. شواهدی که به دست آورده اید باید قرص و محکم باشند تا حسابرس بتواند با اعتماد بالا و کافی در مورد این اطلاعات اظهار نظر کند.
3. این شواهد باید به اندازه کافی گردآوری شده باشند به صورتی که شخص حسابرس بتواند آنها را تجریه و تحلیل کند.
4. لا در نظر گرفتن حسابرسی انجام شده، شواهد باید با هم ارتباط داشته باشند. نحوه و مقدار این ارتباط را می توان با بررسی دقیق و کلی داده های جمع آوری شده ارزیابی کرد.

نحوه گردآوری شواهد حسابرسی

🔍 همانطور که گفته شد در گردآوری شواهد حسابرسی به سوابق حسابداری، اطلاعات و گزارش های مالی شرکت یا سازمان نیاز است از این رو در ابتدا لازم است سوابق حسابداری به صورت الکترونیکی شروع، ثبت، پردازش و گزارش شود.

جمع آوری سوابق حسابداری بخشی از سیستم های یکپارچه است که امکان استفاده مشترک از داده ها را فراهم می کند و همچنین از همه اهداف مورد رسیدگی در زمینه های مالی و عملیاتی پشتیبانی می کند.

در ادامه قرار است روش های گردآوری شواهد حسابرسی را به اختصار توضیح دهیم.

📌 مدارک کتبی :

از بهترین و مهمترین شواهدی که حسابرسان به آن می توانند اطمینان کامل داشته باشند این نوع شواهد هستند. در زمینه اعتبار مدارک شواهد حسابرسی باید به این نکته اشاره کرد که جایی که این مدارک تهیه شده است حائز اهمیت است و میزان اعتبار آن را نشان می دهد به این معنی که آیا این مدارک در داخل شرکت جمع آوری شده یا خارج از شرکت. این اعتبار سنجی مدارک از دید حسابرسی به سه صورت انجام می شود که به این ترتیب است:

1-  این نوع مدارک عبارتست از مدارکی که در خارج از سازمان تهیه شده و به طور مستقیم برای حسابرس ارسال می شود که این نوع مدارک از با کیفیت ترین مدارک به شمار می آید. مانند تاییدیه وکلای حقوقی

2-  مدارکی که خارج از سازمان تهیه می شود و توسط خود صاحب سازمان یا شرکت نگهداری می شود مانند سند های اموال منقول و غیر منقول، فاکتورهای خرید و از این دست مدارک.

3-  این مدارک در داخل سازمان تهیه می شوند و در دست صاحب کار یا سازمان است مانند اسناد محل کالا، رسید حواله انبار.

📌 کنترل های داخلی :

طبیعتا حسابرسان نمی تواند تمام صورت های مالی را بررسی و رسیدگی کند یا حتی نگاهی اجمالی به تمام فاکتورهای خرید داشته باشد از این رو بهتر است با مطالعه روش ها وشیوه های واحد تجاری در انجام فرآیند حسابداری است.

📌 مشاهده :

شامل راه های جمع آوری شواهد حسابرسی می شود که از طریق آن می توان اثبات کرد موجودی نقد، موجودی مواد و دارایی ثابت چقدر است.

📌 روش های تحلیلی:

به عنوان بهترین روش گردآوری شواهد حسابرسی محسوب می شود و شامل تجزیه و تحلیل نسبت ها، مغایرت اطلاعات مالی و غیر مالی و انحراف یا عدم انحراف مبالغ پیش بینی شده می شود.

📌 محاسبات:

همانطور که از نامش پیداست شامل کنترل درست یا نادرست بودن محاسبات اولیه و مدارک حسابداری می شود و با انجام محاسبات این کار را انجام می دهد.

📌 نظرات کارشناسان:

در انجام روند جمع آوری شواهد حسابرسی نیاز به مهارت کارشناسانه افرادی است که دانش و تجربه کافی در زمینه ای غیرخاص غیر از حسابداری و حسابرسی دارند که چند نمونه از آنها شامل کارشناس امور بیمه، وکلای دادگستری، مهندسان و زمین شناسان می شود.

📌 پرس و جو:

در این مرحله لازم است از افراد آگاه داخل یا خارج از واحد رسیدگی اطلاعاتی دریافت شود و می تواند در قالب پرسشنامه رسمی و کتبی و یا شفاهی و غیر رسمی انجام شود.

📌 تائیدیه مدیران:

بدیهی ست که هر نوع حسابرسی باید در ابتدا با تایید مدیر همراه باشد که این کار به منظور یادآوری به مدیریت صاحبکار در مورد مسئولیت اصلی ، بررسی پاسخ های صاحبکار در کاربرگ حسابرسی به پرسش های شفاهی و همچنین تامین شواهدی برای مواردی که متکی بر اهداف آتی مدیریت است، انجام می شود.

بنابراین می توان شواهد حسابرسی را در اطلاعات بسیار مهمی که توسط حسابرس جمع آوری می شود تا ارزیابی وضعیت مالی شرکت و یا سازمان به درستی صورت گیرد خلاصه کرد.

خلاصه مقاله

شواهد حسابرسی چیست؟ شواهد حسابرسی و یا Auditing Evidence اطلاعاتی است که توسط حسابرسان با هدف سنجیدن و اطمینان از صحت مدارک و صورت های مالی شرکت ها جمع آوری می شود. مشاهده، پرس و جو، تاییدیه مدیران از جمله روش های گردآوری شواهد حسابداری می باشد. در ان مقاله به مفهوم شواهد حسابرسی و اهمیت آن پرداختیم. شما می توانید نظرات و یا سوالات خود را در قسمت کامنت  با کارشناسان طلوع پدیده به اشتراک بگذارید.