حق السعی چیست؟ + مفاد قانون کار | طلوع پدیده

در قرارداد‌های کاری میان کارمند و کارفرما اصطلاحاتی وجود دارد که عدم آشنایی با آن و نقش قانونی آن‌ها می تواند منجر به ضایع شده حقوق هرکدام از طرفین گردد، یکی از سوالات رایج از میان این اصطلاحات این است که حق السعی چیست؟ طبق ماده 34 قانون کار تمامی وجوهی که کارگر یا کارمند بابت فعالیت خود در یک ارگان دریافت می‌کند حق السعی نامیده می‌شود.

از همین جهت دقت در ثبت قرارداد کاری اهمیت به شدت بالایی دارد، چرا کارفرما صرفا موظف به پرداخت حق السعی است که در قرارداد بین طرفین مکلف به پرداخت آن شده است.

منظور از واژه حق السعی چیست؟

هر فردی که به عنوان نیروی کار در یک مجموعه آغاز به کار می کند از مبالغ مختلفی تحت عنوان دریافتی بهره‌مند می‌شود، برای مثال هزینه های مسکل و خواربار، ایاب و ذهاب، حق عائله مندی و پاداش های مختلف مواردی هستند که در فیش حقوقی هر نیرویی به عنوان نیروی کار ذکر می‌شود، به مجموع مبالغ این دریافتی ها که باید به صورت یکجا به کاگر پرداخت گردد طبق ماده 34 قانون کار حق السعی می‌گویند.

نکته: توافقات در قرارداد کاری مقدار حق السعی هر فرد را مشخص می‌کند و کافرما لزوما موظف به پرداخت حق السعی مشخص شده در قرارداد می‌باشد.

تفاوت مزد با حق السعی چیست؟

اغلب افراد بعد از آشنایی با مفهوم حق السعی با این پرسش مواجه می‌شوند که تفاوت این مورد با مزد چیست؟ و علت این مسئله تعریف جداگانه ای است که در قانون کار برای مزد در نظر گرفته شده است؛ مزد به معنای چیزی است که هر فرد در ازای انجام کاری به خصوص دریافت می‌کند، مزد مبلغ یا دریافتی ای مشخص می‌باشد که از توافق میان طرفین قرارداد به دست می‌آید و به طور معمول نرخ ثابتی دارد.

مزد به صورت کلی به دو دسته کارمزد و مزد ساعتی تقسیم می‌شود؛ در صورتی که فرد طبق توافقی قبول کند در ازای فعالیت در ساعات به خصوصی دستمزد دریافت نماید آنگاه به او مزد ساعتی تعلق می‌گیرد، اما اگر طبق قرارداد فرد قبول کند در ازای انجام کاری مشخص یا تحویل محصولی مشخص مزد دریافت کند از کارمزد بهره‌مند می‌شود.

تفاوت حق السعی با مزد:

به نوعی می توان گفتن مزد می‌تواند بخشی از حق السعی باشد، توجه داشته باشید حق السعی مجموعه مواردی است که فرد در صورت فعالیت در یک مجموعه از آن بهره‌مند می‌شود اما مزد تک مقداری ثابت در ازای انجام کاری مشخص و معین می‌باشد.

حق السعی چگونه محاسبه می‌شود؟

همانطور که پیش‌تر گفته شد حق السعی مجموعه‌ای از تمامی مزایای نقدی و غیر نقدی‌ای است که کارفرما متعهد شده تا در فواصل زمانی مشخص به کارمند یا نیروی انسانی خود پرداخت نماید؛ کارفرمایان برای پرداخت و محاسبه دقیق حق السعی باید حقوق یا دستمزد هر فرد را بر اساس هر ساعت محاسبه کرده و در گام بعدی آن را ضربدر ساعات فعالیت فرد نمایند، در گام بعدی اضافه کاری، نرخ شب کاری، سنوات سالانه، عیدی و پاداش جمع زده شود و مضاف بر دریافتی اصلی فرد به او پرداخت گردد.

حق السعی شامل چه مواردی می‌باشد؟

تا به اینجا پی بردید حق السعی خود متشکل از موارد مختلفی در قراداد کاری میان افراد می‌باشد، اما اینکه به صورت دقیق چه مواردی باید به عنوان بخش هایی از حق السعی در قرارداد کاری ذکر شود نکته‌ای است که در این بخش قصد پرداخت به آن را داریم:

🔶 هزینه خانه یا همان مسکن

🔶 هزینه خوراک و خواربار

🔶 هزینه‌های عائله‌مندی

🔶 انواع پاداش‌های غیر نقدی متعلق به نیروی کار

🔶 پرداختی‌های مربوط به پاداش افزایش تولید

🔶 سود سالانه مجموعه

🔶 هزینه ایاب و ذهاب به محل کار

کارمندان در صورت عدم دریافت حق السعی خود چه‌کنند؟

به ندرت ممکن است نیروی انسانی با مشکل عدم پرداخت حق السعی، حقوق یا مزد از سوی کارفرما مواجه شوند، اما بر اساس قانون کار در صورتی که کارفرما علی‌رقم ارائه تضمین در قراداد کاری از پرداخت حق السعی امتناع نماید، نیروی کاری می‌تواند در نقش شاکی به اداره کار مراجعه کرده و با استناد به قرارداد کاری تنظیم شده به دنبال احقاق حق خود باشند.

توجه داشته باشید داشتن یک نسخه از برای هر یک از طرفین بعد از تنظیم قرارداد کاری برای پیگیری های قضایی لازم است اما در صورت نداشتن این قراردا هم پیگیری تحت شرایطی به خصوص ممکن است، البته در قانون کار کارفرما بعد از 3 ماه تاخیر متهم محسوب می‌شود و نیوری انسانی موظف است تا 3 ماه به او مهلت بدهد.

علاوه بر این نیروی انسانی در صورت عدم دریافت بیمه و حق بیمه خود هم می‌تواند با مراجعه به دفاتر بیمه تامین اجتماعی اقدام به ثبت شکایت کند و به دنبال احقاق حق خود باشد، در این صورت در صورتی که اتهام کارفرما اثبات شود ذکر شده موظف است علاوه بر پرداخت حق و حقوق نیروی انسانی مقدار معینی خسارت را هم بپردازد که بخشی از این خسارت سهم اداره تامین اجتماعی می‌باشد.

خلاصه مطلب

در این مطلب به تفصیل به بررسی این موضوع پرداختیم که حق السعی چیست؟ توجه داشته باشید که حق السعی به مجموعه مزایای نقدی و غیر نقدی‌ای گفته می‌شود که نیروی انسانی در قبال انجام کاری مشخص که در قراردادکاری ذکر می‌شود از کارفرمای خود باید دریافت نمیاد؛ این مفهوم به هیچ وجه نباید با مفهوم مزد (مبلغی مادی یا غیر مادی که در ازای انجام کاری مشخص به نیروی کار اهدا می‌شود) اشتباه گرفته شود؛ چرا که مزد به نوعی بخشی از حق السعی است.

حق السعی مجموعه‌ای از مواردی مانند، حق عائله‌مندی، حق افزایش تولید، هزینه ایاب و ذهاب به محل کار، حقوق و دستمزد ساعتی، اضافه کار و … می باشد که بعد از احتساب دقیق (با توجه به نرخ معین ذکر شده در قرار داد کاری) باید به نیروی کار پرداخت گردد، لازم به ذکر است که هرگونه امتناع از پرداخت حق السعی از جانب کارفرما بعد ازگذشت سه ماه می تواند زمینه شکایت و پیگیری حقوقی از سمت نیروی کار را فراهم سازد، کارفرمایان و کارگران گرامی می‌توانند برای بررسی شرایط خود با مشاورین طلوع پدیده تماس حاصل فرمایند.