مالیات بر ارث چیست؟ + محاسبه و پرداخت

یکی از انواع مالیات، مالیات‌ بر ارث است. اما مالیات بر ارث چیست؟ این مالیات مقداری پیچیده است و با اصطلاحات حقوقی آمیخته شده است. قبل از هر چیز باید بگوییم که درست است که موضوعات حقوقی، مقداری دشوار به نظر می‌آید؛ ولی درصورتی‌ که با ما در ادامه این مقاله همراه باشید با آموزش مالیات‌ بر ارث به شکل ساده، شما را در فهم این قوانین مالیاتی یاری می‌کنیم.

عناوین مقاله:

خیلی از قوانین مالیات‌ بر ارث در سال‌های اخیر تغییر کرده‌اند که آگاهی از این تغییرات باعث کاهش هزینه‌ها برای ارباب‌ رجوع می‌شود. برای اینکه بشود در راستای کم‌ شدن هزینه‌ های مالیاتی و به‌ ویژه درباره ارث‌ و میراث اقدامی نمود باید به قوانین تسلط نسبی داشت تا باعث کسب نتایج مطلوب شود.

مالیات‌ بر ارث چیست؟ صفر تا 100 قوانین مالیات ارث

اموال و دارایی‌های متوفی بعد از فوت‌شدن او، مطابق قانون به وراث متعلق است؛ اما پیش از پرداخت مالیات، سند به اسم وراث صادر نمی‌گردد. پس امکان فروش یا منتقل‌ کردن ماترک برای وراث وجود ندارد. در جواب پرسش مالیات بر ارث چیست؟ می توان گفت که به مالیاتی که دولت برای ارث از وراث می‌گیرد “مالیات‌ بر ارث” می‌گویند.

مالیات ارث، مبلغی است که وراث در هنگام دریافت ارثیه باید به دولت پرداخت کنند. در صورتی که این مالیات تا یک سال پس از فوت متوفی پرداخت شود، تمام هزینه های کفن و دفن از آن کسر خواهد شد اما اگر یک سال بگذرد، این مقدار هم کسر نمی شود و مالیات پرداختی مبلغ بالاتری خواهد داشت. در ادامه به بررسی دقیق تر این مالیات می پردازیم.

مالیات ارث یکی از دغدغه‌های جدی آن دسته از افراد است که ارثی دریافت کرده‌اند. در واقع تمام اموالی که به نام فردی است که فوت کرده است بعد از مرگ بین وراث تقسیم می شود. این دارایی ها که می تواند اموال منقول و یا غیر منقول باشد هم شامل مالیات می شود. در ادامه این مقاله به بررسی قانون مالیات ارث می پردازیم.

با توجه به اینکه این قوانین در برخی موارد پیچیده می شوند، این امکان وجود دارد که شما را با سردرگمی مواجه سازند. به این منظور می توانید از مشاوره با کارشناسان مالیاتی کمک بگیرید. به این ترتیب می توانید همواره بهترین راه ها را در پیش بگیرید. در این راستا کارشناسان امور مالیاتی طلوع پدیده در کنار شما هستند تا بتوانید بهترین تصمیم را اتخاذ کنید. به منظور دریافت مشاوره لازم است سری به صفحه دریافت فرم مشاوره بزنید و پکیجی را که برای شما مناسب تر است انتخاب کنید. مراحل را طی کنید تا مشاورین طلوع پدیده با شما تماس بگیرند.

انواع مالیات ها کدام است؟

مالیات ها یکی از منابع مهم درآمد کشور است و به کمک آن چرخ اقتصادی کشور به حرکت در می آید. مالیات ها به دسته کلی تقسیم می شوند:

مالیات مستقیم
مالیات غیر مستقیم

مالیات بر ارث یکی از انواع مالیات مستقیم به شمار می رود. این مالیات توسط وراث پرداخت می شود.

کدام اموال مشمول قانون مالیات بر ارث می شوند؟

تمام اموال فرد متوفی به شرط اینکه در این 6 دسته باشد، مشمول مالیات ارث خواهد بود. این دسته بندی ها عبارتند از:

وسایل نقلیه

اموال

املاک

امتیاز سرقفلی

سهام

اموال خارج از ایران

حق اختراع

محاسبه این موارد نیاز به کارشناسی دقیق دارد. در صورتی که در این موارد برای محاسبه مالیات بر ارث نیاز به دریافت اطلاعات تکمیلی دارید می توانید با کارشناسان طلوع پدیده تماس بگیرید.

مالیات‌ بر ارث چگونه محاسبه می شود؟

پس از پاسخ به سوال مالیات بر ارث چیست؟ حالا باید این سوال که مالیات بر ارث چگونه محاسبه می شود می پردازیم. مقدار مالیات‌ بر ارث به تاریخ فوت متوفی، نسبت وراث با متوفی و نوع و ارزش اموال و دارایی‌های باقی‌مانده از متوفی وابسته است. قوانین مالیاتی مرتبط با ارث در سال 1395 عوض شد. پس در صورتی‌ که تاریخ فوت متوفی مربوط به سال 1394 یا پیش از آن باشد، مالیات طبق قانون قدیم حساب می‌شود. در صورتی که تاریخ فوت در سال 1395 یا پس از آن باشد، مالیات مربوطه طبق قانون جدید متعلق به وراث است.

هرچقدر که وراث با متوفی نسبت نزدیک‌تری داشته باشد میزان مالیات اموال ورثه‌ای کمتر است، و هرچه این نسبت دورتر باشد، مالیات ورثه بیشتر است. در قانون جدید نرخ مالیات برای انواع دارایی‌ها از قبیل ملک، مغازه، خودرو، حساب بانکی و … باهم فرق می‌کند. ولی در قانون قدیم میزان مالیات برای همه دارایی‌ها یک اندازه است و مجموع ارزش اموال، مشخص‌کننده نرخ مزبور است. به‌صورت کلی در قانون قدیم هرچه ارزش ماترک زیادتر باشد، نرخ مالیات نیز بیشتر خواهد شد.

📌 در جواب این سؤال که مالیات‌ بر ارث زمین چه مقدار است باید به این نکات توجه کنید:

مالیات بر ارث ملک مسکونی 7.5% ، برای مالیات بر ارث ملک تجاری و اداری 3% ارزش روز و باغ، زمین و اراضی بایر 7.5% ارزش معاملاتی حساب خواهد شد. ارزش معاملاتی قیمتی است که در دفترچه توسط سازمان امور مالیاتی برای مناطق مختلف منتشر شده است. قیمت‌های موجود در دفترچه ارزش معاملاتی از قیمت اصلی ملک کمتر است. ولی برای املاک تجاری ارزش‌ گذاری ملک از طریق کارشناس امور مالیاتی و طبق ارزش اصلی در تاریخ روز معین می‌گردد.

فرار از مالیات بر ارث

شما حتما باید مالیات بر ارث را پرداخت کنید. اگر از این موضوع فرار کنید و مالیات خود را پرداخت نکنید جرایمی به شما تعلق خواهد گرفت که مهمترین این جرایم این است که دیگر دارایی به شما انتقال داده نمی شود. زیرا بر اساس قانون مادامی که مالیات بر ارث پرداخت نشود دارایی به ورثه تعلق نمی گیرد. تا قبل ازینکه شخص فوت کند وی در مورد تمام اموال خود اختیار تصمیم گیری دارد. بعد از وفات ایشان هرچه که به نام ایشان بوده مشمول مالیات بر ارث می شود. به جز اموالی که به عنوان معافیت از مالیات بر ارث دیده شده باشد. پس ورثه وظیفه دارند در مدت مشخص شده مالیات را پرداخت کنند.

در بیشتر موارد دیده شده که ورثه قبل از فوت مورث، به این نتیجه میرسند که اموال را با در نظر گرفتن قانون بین خود تقسیم کنند. وراث فکر می کنند با انجام این عمل از پرداخت مالیات معاف می شوند. در صورتی که نه تنها کمک به پرداخت نکردن مالیات نمی کند بلکه این عمل باطل محسوب می شود. علت این امر این است که مالکیت این اموال تقسیم شده بر عهده شخص متوفی می باشد (قبل از فوت) پس در نتیجه انتقال این اموال بر عهده خود شخص می باشد. احتمال دارد در این موارد وراث اعلام کنند که این تقسیم بندی با رضایت خود مورث انجام شده است که این مسئله نیز برای فرار از مالیات بر ارث کافی نیست و فایده ای در این مورد ندارد.

بهترین روش برای انتقال اموال به ورثه، تنظیم عقد صلح است. این عقد، به مالک این قابلیت را می دهد که هر کدام از اموال خود را که بخواهد می تواند در به اشخاص انتقال دهد و این عقد بنا به لازم بودن تا زمان بعد از فوت نیز باقی می ماند.

مالیات‌ بر ارث خودرو

خودرو در دسته اموال منقول قرار می‌گیرد. برای حساب‌کردن مالیات‌ بر ارث خودرو، تاریخ فوت و طبقه وراث مهم است. باتوجه‌ به تغییر کردن قوانین مالیاتی ارث در سال 95، درصورتی‌که تاریخ فوت متوفی پس از سال 95 بوده باشد، ورثه مشمول قانون جدید خواهند بود. برای متوفی سال 94 به قبل، وراث مشمول قانون قدیم هستند.

مالیات بر ارث خودرو چگونه محاسبه می شود؟

برای محاسبه مالیات بر ارث خودرو بسیار مهم است که بدانید مطابق قانون ورثه طبقه چندم محسوب می شوید و بعد از آن می توانید ضرایب مربوط به محاسبه مالیات را با استفاده از این جدول محاسبه کنید.

طبقه بندی وراث به این شرح می باشد:

ورثه طبقه اول: پدر، مادر، همسر، فرزند و فرزندِ فرزند

ورثه طبقه دوم: اجداد، خواهر، برادر و فرزندان آنها

ورثه طبقه سوم: عمو، عمه، خاله، دایی و فرزندان آنها

البته توجه داشته باشید که برای محاسبه این مالیات، تاریخ فوت بسیار مهم است.

مالیات ارث برای خودرو
	وراث طبقه اول	وراث طبقه دوم	وراث طبقه سوم
برای مشمولین قانون جدید	2%	4%	8%
برای مشمولین قانون قدیم	35%	45%	65%

مدارک مورد نیاز برای پرداخت مالیات بر ارث کدام است؟

برای مشخص شدن مقدار مالیات ارث در قدم اول باید سهم ارث هر یک از وراث تعیین شود. به این منظور قبل از هر کاری باید برای دریافت گواهی انحصار وراثت اقدام شود. این گواهی یک مدرک قانونی است که در آن مشخص می شود که هر یک از وراث از ارثیه چقدر سهم می برند. برای دریافت این گواهی باید وراث با همراهی سه شاهد به یکی از دفاتر اسناد رسمی مراجعه کنند. بعد از تکمیل فرم های مربوطه این گواهی صادر خواهد شد.

گام بعدی مراجعه به دفاتر خدمات قضایی است تا در نهایت گواهی حصر وراثت صادر شود. انجام این مرحله به طور معمول 2 ماه زمان خواهد برد و اگر نخواهید این زمان را صبر کنید می توانید به طور مستقیم به سامانه رسمی دولت برای پرداخت مالیات مراجعه کنید و مالیات ارث را به صورت اینترنتی پرداخت نمایید.

برای اطلاع از پاسخ پرسش حسابداری ارزی چیست؟ بر روی لینک کلیک کنید.

طبقه وراث و نحوه تعیین نرخ مالیات‌ بر ارث

بر اساس قانون جدید مالیات‌برارث که از سال 1395 در کشور اجرا می‌شود، وراث طبق نسبتی که با متوفی دارند، دسته‌بندی می‌شوند. در این طبقه‌بندی سه طبقه به شرح زیر وجود دارد:

☑️ دسته اول: پدر، مادر، زن، شوهر، اولاد و اولاد

☑️ دسته دوم: اجداد، خواهر و برادر و اولاد

☑️ دسته سوم: عمو، عمه، خاله، دایی و اولاد

این طبقه‌بندی به این دلیل انجام‌ گرفته است که مقدار مالیاتی که به ارث هر فرد تعلق می‌گیرد، باتوجه‌ به اینکه در کدام طبقه قرار گرفته است، با یکدیگر فرق دارد. به‌عنوان‌ مثال وراث طبقه اول قادر خواهند بود بعد از پرداخت 3 درصد مالیات، سپرده‌ های بانکی متوفی را به خود منتقل نمایند. درحالی‌ که این مقدار برای وراث طبقه سوم، 12 درصد یعنی 4 برابر مالیات‌ بر ارث وراث طبقه اول است. برای مشاهده دیگر درصد‌ های مالیاتی به انواع ماترک که وراث با توجه‌ به طبقه خویشاوندی ملزم به پرداخت آن هستند، می‌توانید از جدول زیر استفاده نمایید.

برای آشنایی استعلام بدهی مالیاتی {نحوه مشاهده با کد ملی} بر روی لینک کلیک کنید.

نحوه محاسبه ارزش دارایی‌ های متوفی

یکی از مواردی که باید در آموزش مالیات‌ بر ارث برقرار بگیرد، نحوه محاسبه ارزش دارایی‌ های متوفی و مالیات متوفی است. خوب است بدانید که در قانون قدیم، مالیات ارث، بعد از اظهار کلیه اموال متوفی در اظهارنامه، برای تمام اموال و یکجا محاسبه می‌گردد. وراث مکلف بودند جهت منتقل نمودن اموال به خود، هزینه زیادی را به‌عنوان مالیات‌ بر ارث پرداخت کنند.

اما در قانون جدید، الزامی جهت تعیین تکلیف همه دارایی‌ ها به شکل یکجا وجود ندارد.

🔎 برای پرداخت مالیات‌ بر ارث به کجا مراجعه کنیم؟

بعد از دریافت گواهی انحصار وراثت، باید به اداره امور مالیاتی مراجعه کنید و مبلغ مالیات‌ بر ارث را پرداخت نمایید. بعد از آن اداره مالیات برگه‌ای به‌عنوان مفاصا حساب مالیات ورثه تحویل خواهد داد. طی‌کردن این مرحله یک یا 2 ماه زمان خواهد برد.

در مرحله وراث باید به دفتر اسناد رسمی مراجعه کنند. گواهی حصر وراثت و مفاصا حساب مالیات را به دفترخانه بدهند. دفترخانه این مدارک را به اداره ثبت می‌فرستد تا سند تک برگی به اسم وراث صادر گردد. در آخر بعد از 2 ماه، سند تک برگی به نشانی محل سکونت وراث پست خواهد شد.

🔎 مالیات‌ بر ارث به چه مواردی تعلق خواهد گرفت؟

مالیات‌ بر ارث بر ماترک باقی‌ مانده از متوفی در 6 دسته سهام، وسایل نقلیه، اموال، املاک، امتیازات مثل سرقفلی و حق اختراع و اموال خارج از ایران تعلق خواهد گرفت. با این‌ وجود قسمت‌هایی از ماترک مشمول مالیات‌ بر ارث نخواهند بود. به همین دلیل به آنها معافیت‌ های مالیات‌ بر ارث گفته می‌شود. لازم به ذکر است به جز این موارد، هیچ معافیتی برای وراث مشخص نگردیده است.

مالیات بر ارث ملک چگونه محاسبه می شود؟

مطابق آنچه قانون امور مالیاتی کشور مشخص کرده است، مالیات بر ملک به این شرح می باشد:

برای ملک مسکونی 7.5% ارزش معاملاتی

برای ملک تجاری و اداری 3% ارزش روز و

برای باغ و زمین کشاورزی و اراضی بایر 7.5% ارزش معاملاتی

لازم به ذکر است که در خصوص ارزش گذاری ملک شخصی، ارزشی که برای محاسبه مالیات در نظر گرفته می شود با توجه به منطقه ای که در آن قرار گرفته است محاسبه می شود اما مقدار آن کمتر از مقدار واقعی در نظر گرفته می شود. اما ارزش گذاری املاک با موقعیت تجاری بر حسب قیمت روز می باشد.

معافیت‌ های مالیات بر ارث چیست؟

معافیت های مالیات بر ارث شامل موارد زیر است:

📋 مطالبات مرتبط با خسارت اخراج، بازخرید خدمت و بیمه‌های اجتماعی

📋 وجوه پرداختی توسط مؤسسات بیمه

📋 اموالی که وقف مؤسسات دولتی شده‌اند

📋 اثاث منزل محل سکونت

📋 انواع بیمه‌های عمر

📋 خسارت فوت

هر چند که مالیات ارث از جمله مالیات های الزامی در قانون به شمار می رود اما برخی دیگر از موارد هست که از پرداخت مالیات ارث معاف می باشد. این موارد عبارتند از:

بیمه های عمر و بازنشستگی

لوازم منزل شخصی که فوت کرده است

اموالی که وقف شده اند

تمام مبالغی که توسط موسسات بیمه پرداخت شده اند

مبالغی که به ازای خسارت فوت و دیه پرداخت می شود

مبالغ پرداختی برای بازنشستگی

وراث طبقه اول و دوم شهدای انقلاب اسلامی

نرم افزار حسابداری چیست؟ برای اطلاع از پاسخ این پرسش با ما همراه باشید.

خلاصه مطلب

آگاهی به قوانین مالیاتی برای ارث، ضروری است. به‌ویژه باتوجه‌ به تغییراتی که در این قوانین صورت‌ گرفته است، داشتن آگاهی به آن در تسریع فرایندهای پیش رو جهت تقسیم ارث و دوری از پرداخت مالیات‌ های سنگین، کمک‌ کننده خواهد بود. آموزش مالیات‌ بر ارث و دانستن قوانین آن، بیشتر متکی بر آگاهی وراث از قوانین مالیاتی خواهد بود. همین‌طور چگونگی محاسبه هزینه‌ها طبق طبقه وراث و ماترک به‌جا مانده از متوفی در این مورد خیلی اهمیت دارد. به همین دلیل نمی‌توان این روند را با یک برنامه حسابداری به مخاطبان آموزش داد. با این‌ وجود، ما همه تلاشمان را به کار گرفتیم تا پاسخ جامعی به پرسش ” مالیات بر ارث چیست؟ ” بدهیم و مهم‌ترین نکات مالیات‌ بر ارث را برای شما شرح دهیم.

مالیات ارث یکی از انواع مالیات های مستقیم است که در زمان تقسیم ارث، می بایست توسط وراث پرداخت شود. بهترین زمان برای پرداخت این مالیات تا یک سال پس از فوت شخص می باشد. برای محاسبه این مالیات ابتدا باید دارایی های متوفی ارزش گذاری شود و به دنبال آن با طی مراحل قانونی مقدار دقیق مالیات بر ارث تعیین گردد. در صورت نیاز به دریافت اطلاعات تکمیلی می توانید با مشاوران مالیاتی طلوع پدیده تماس بگیرید.

برای دانلود پی دی اف کامل مطالب این صفحه، کلیک کنید.