حسابداری دوبل چیست؟

حسابداری دوبل چیست؟ برای بسیاری این سوال پیش آمده که حسابداری دو طرفه یا دوبل در فرایند حسابداری چه جایگاهی دارد و در چه مواقعی بیشتر از این سیستم حسابداری استفاده می شود؟ حسابداری دوبل یکی از مهم ترین نیازهای حوزه علوم حسابداری است که کلیه فعالیت‌ های مالی و غیر مالی سازمان ها و شرکت ها را در بر می‌گیرد.

در واقع این نوع سیستم حسابداری بیان می کند که معاملات جنبه دوگانه دارند. معاملات در حسابداری دو طرفه این گونه هستند که هرگونه تغییر در یک سوی معادله حسابداری موجب تغییر در سمت دیگر معادل می ‌شود، بنابراین معادل همیشه برابر خواهد بشود. اما برای بسیاری از افراد آشنایی با کاربرد حسابداری دوبل، مزایا و معایب آن بسیار اهمیت دارد. از این رو در ادامه به ارائه توضیحاتی در این خصوص خواهیم پرداخت. تا انتهای مقاله با ما باشید.

تدوین حسابداری دوبل یا دو طرفه

این روش حسابداری حداقل صد ها سال است که مورد استفاده قرار گرفته است. شروع و افزایش پایه حسابداری را می شود از گذشته های دور و تمدن های دور پیدا کرد چرا که رابطه بسیار نزدیکی با افزایش نوشتن و شمارش و پول دارد. سیستم مدرنی که امروز مورد استفاده قرار می گیرد را می توان در قرون 13 و 14 ردیابی کرد. در آن زمان بازرگانان ایتالیایی شروع به استفاده از این سیستم کردند. یک دانشمند و ریاضیدان ایتالیایی به نام لوکا پاچیولی، حسابداری دوبل را تدوین کرد و به همین منظور وی را پدر علم حسابداری جهان می دانند. او ابداع کننده حسابداری دوطرفه است. پاچیولی این شیوه را ابداع نکرده بلکه آن را کد بندی کرده است. مواردی که امروز در حسابداری می بینیم راه و روشی است که این نابغه ریاضی مدون کرده است. وی نجوه استفاده از دفاتر را بیان می کند و به حسابداران توصیه می کند تا زمانی که ستون های بستانکار و بدهکار را برابر نکرده دست از کار نکشد و ادامه دهد. پاچیولی کتابی به نام سوما را نوشته بود که در مدارس شمال ایتالیا به فرزندان بازرگانان تدریس می شد. 

معرفی حسابداری دوبل یا دو طرفه

همه سازمان ‌هایی که حجم معاملات آن ها بالا است، باید از حسابداری دوبل بهره ببرند تا میزان خطا برای محاسبه امور مالی را کاهش دهند. علت نامگذاری این نوع سیستم حسابداری به حسابداری دوبل یا دو طرفه به دلیل دوباره وارد کردن معاملات تراکنش مالی در فرایند ثبت است. حسابداری دوبل یعنی هر تراکنش حداقل دو بار در دو حساب ثبت می ‌گردد. حسابرسی دوبل شامل فعالیت ‌های مالی سازمان ها می باشد و معادلات در این نوع سیستم حسابداری، دو طرفه هستند، به گونه ‌ای که اگر در یک سمت معادلات تغییر کند، در سوی دیگر نیز این تغییر به وجود خواهد آمد و معاملات جنبه دوگانه دارند.

👈 در واقع می‌توان گفت که حسابداری دوبل یعنی ارقام بدهکار با مجموع ارقام بستانکار برابر خواهد بود و دو طرف معامله با یکدیگر برابر می شود. حسابداری دوبل در حال حاضر بسیار طرفدار دارد. به مرور زمان این نوع سیستم حسابداری بر اساس تحولات زیاد تکمیل شد و اکنون سازمان ها برای نوشتن دفاتر مالی به حسابداری دوبل بسیار نیازمند هستند. اما کاربرد این سیستم حسابداری چیست؟

کاربرد حسابداری دوبل چیست؟

 👈 معمولاً از حسابداری دو طرفه یا دوبل در سازمان هایی استفاده می شود که گردش معاملات در آن بالا است. هر معامله حداقل در یک حساب به عنوان بدهکار و در یک حساب به عنوان بستانکار است. این نوع حسابداری بهترین روش جهت کنترل و مدیریت حساب ها است و میزان خطا را تا حد زیادی را پایین می ‌آورد.

📌 در همه کسب و کارها چه هنگامی که از حسابداری نقدی استفاده می شود چه از حسابداری تعهدی، برای نوشتن دفاتر، از حسابداری دو طرفه استفاده می‌ کنند. در حسابرسی دوبل سمت راست بدهکار و ستون سمت چپ بستانکار نامیده می ‌شود. همه حساب هایی که با به کاربردن مانده حساب افزایش پیدا می‌ کند، ماهیت بدهکار دارند و حساب هایی را که بدهکار شدن مانده حساب آن ها افزایش پیدا می‌ کند، می ‌توان به عنوان بستانکار تلقی کرد. اما چگونگی انجام محاسبات در حسابداری دو طرفه موضوعی است که باید در مورد آن توضیحاتی ارائه کنیم.

نحوه انجام محاسبات در حسابداری دوطرفه

👈 حسابداری دوبل به گونه ای است که در آن حساب های مختلفی وجود دارند و به دو نوع بدهکار و بستانکار تقسیم می شوند. حساب صندوق، هزینه ها و حساب های خرید از نوع حساب بدهکار و همه حساب های فروش، درآمدها و … از حساب بستانکار به شمار می ‌آیند.

👈 افزایش طرف حساب بدهکار باعث بدهکار شدن حساب و کاهش در طرف حساب بدهکار ، باعث بستانکار شدن می شود. باید بدانید که ابتدا باید بدهکار و بستانکار محاسبه کنید و سپس بدهی را در ستون چپ و بستانکار در ستون راست قرار دهید. علاوه بر این هر دو ستون باید مقدار برابری داشته باشند و در نتیجه باید معادله حسابداری به این صورت در بیاید:  

📌 در صورت برداشت از حساب صندوق که بدهکار تلقی می ‌شود و موجودی آن کم می شود، حساب صندوق از نوع بستانکار است. حسابداری دوبل جوری طراحی شده که حساب های بدهکار و بستانکار را با یکدیگر ادغام می‌ کند که عدم وجود یکی از آن ها در معامله باعث بروز خطا و اشتباه می شود. اما مزایا و معایب این نوع سیستم حسابداری چیست؟ برای آشنایی با این موارد، در ادامه با ما باشید.

مزایای حسابداری دوبل چیست؟

📌 بهره گیری از حسابداری دو طرفه در معاملات بزرگ از اشتباهات بسیاری جلوگیری می کند و در مجموع باید مزایای حسابداری دوبل را در موارد زیر خلاصه کرد:

✔️ همه اطلاعات معاملاتی در حسابداری دوبل ثبت خواهند شد و اگر صورت مالی تهیه شود همه معاملات قابل ردیابی هستند.

✔️ دارایی ‌ها و بدهی ‌های یک سازمان در این نوع حسابداری به طور کامل قابل ثبت هستند و وضعیت شرکت قابل بررسی خواهد بود.

✔️ با حسابداری دوبل می توان به سود و زیان ها و میزان بدهی‌ها و درآمدهای شرکت دسترسی آسان تری داشته باشید.

✔️ این نوع از حسابداری جزو سیستم های عمومی حسابداری است که میزان خطا را شناسایی می سازد و قابلیت اجرای مناسبی دارد.

معایب حسابداری دوبل چیست؟

👈 اگرچه حسابداری دوبل مزایای بسیاری دارد، اما نباید از معایب آن چشم پوشی کرد. در ارتباط با معایب حسابداری دوبل می توان به موارد زیر اشاره کرد:

✔️  مهم ترین مشکل حسابداری دوبل پیچیدگی زیاد در قوانین آن می باشد.

✔️ زمان و هزینه بسیاری برای ثبت اطلاعات نیاز است.

✔️ برای انجام محاسبات مالی در این نوع سیستم حسابداری باید علم بسیاری داشت.

تفاوت حسابداری دوبل با حسابداری یک طرفه

در حسابداری یک طرفه دیگر ترازنامه تهیه نمی شود و این حسابداری برای کسب و کارهایی استفاده می شوند که کوچک هستند. دفاتر حسابداری این کسب و کارها به صورتی است که پول دریافتی به منزله بستانکار و پو پرداختی بدهکار ثبت می شود و باقی مانده در ستون بعدی ثبت می شود. در حسابداری یک طرفه دیگر حساب های واسط وجود ندارد ولی در حسابداری دوطرفه حساب های واسط وجود دارند و همین امر باعث می شود که در حسابداری یک طرفه کنترل حساب ها سخت شود و ضریب اشتباه را بالا می برد. حسابداری دوبل حسابهای مختلفی دارد که هر کدام به دو بخش بدهکار و بستانکار تقسیم می شوند و هر کدام به طور جداگانه بررسی می شوند. اما در حسابداری یک طرفه فقط حساب بدهکار تجزیه و تحلیل می شود.

خلاصه مقاله

 در این مقاله تلاش کردیم تا پاسخی جامع برای سوال حسابداری دوبل چیست؟ ارائه دهیم. بسیاری از صاحبان کسب و کار بالاخص شرکت‌ های بزرگ که حجم معاملات در آن بسیار بالا است، از این نوع سیستم حسابداری بهره می برند. باید اشاره کرد که حسابداری دوبل با ایجاد حساب های واسط مانند اسناد پرداختی، حساب صندوق، حساب فروش و بهای تمام شده می تواند کنترل کامل بر روی حساب ها داشته باشد و میزان خطا و اشتباه در فرایند حسابداری مالی را کاهش دهد. حسابداری دوبل علاوه بر مزایا و قابلیت های گوناگون، معایبی چون تخصصی بودن آن و صرف هزینه و زمان زیاد برای انجام محاسبات مالی را دارد. بنابراین قبل از استفاده از این نوع سیستم حسابداری، حتما از محدودیت های آن مطلع شوید. چنانچه نیازمند کسب اطلاعات بیشتر در مورد حسابداری دوبل و کاربردهای آن هستید، می توانید با مشاوران مجرب ما در شرکت نرم افزار حسابداری و مالیاتی طلوع پدیده تماس حاصل نمایید تا راهنمایی‌ های لازم را در اختیار شما عزیزان قرار دهند.