قوانین بیمه بیکاری

قوانین بیمه بیکاری و اطلاع از جزئیات آن برای تمامی افرادی که به طریقی از کار خود خارج شده اند نیازی بسیار اساسی است. چرا که بیمه بیکاری میتواند موجب اطمینان خاطر شما در طول این دوره باشد و به شما در حفظ تمرکز برای پیدا کردن شغل جدید کمک اساسی کند.

بیکاری یکی از مشکلات بزرگ اقتصادی کشورهاست که به دلیل عدم توازن در بازار کار به وجود می‌آید. قوانین بیمه بیکاری تامین اجتماعی نیز به عنوان یکی از سیاست‌های اشتغال زایی مطرح است که با ایجاد تضمین اجتماعی برای بیکاران، برای آن‌ها فرصتی برای یافتن شغل ایجاد می‌کند. در ایران، بیمه بیکاری به عنوان یکی از سیاست‌های دولت برای حمایت از جامعه بیکار در نظر گرفته شده است. در این مقاله از وبسایت طلوع پدیده به بررسی مفاهیم، مزایا و چالش‌های بیمه بیکاری در ایران پرداخته خواهد شد.

مفهوم بیمه بیکاری در ایران

قانون بیمه بیکاری در ایران از سال ۱۳۸۲ مورد اجرا قرار گرفت و هدف آن ایجاد امنیت اجتماعی برای افراد بیکار است. با توجه به این قانون، سازمان تامین اجتماعی وظیفه دارد برای افراد بیکار مزایایی مانند کمک به بیکاری، کمک‌های نقدی و یا کمک به جستجوی کار، ارائه دهد.

طبق آخرین قانون کار و تامین اجتماعی بیمه بیکاری در ایران به عنوان یکی از بخش‌های سیاست اشتغالزایی دولت، به شکلی طراحی شده است که برای بیکاران یک فرصت برای یافتن شغل ایجاد می‌کند. در این سیاست، بیمه بیکاری به عنوان یک سیستم تضمین اجتماعی برای بیکاران در نظر گرفته شده است که به آن‌ها اجازه می‌دهد که به مدت معینی از بیکاری با استفاده از بیمه خود بهره‌مند شوند. در واقع، بیمه بیکاری یکی از مزایای اصلی این سیاست است که به بیکاران فرصتی برای یافتن شغل می‌دهد و در عین حال، از مشکلات اقتصادی‌شان در طول دوره بیکاری آن‌ها را حمایت می‌کند.

یکی از مزایای اصلی بیمه بیکاری در ایران، افزایش اعتماد بیکاران به سیستم اشتغالزایی کشور است. با ارائه بیمه بیکاری، بیکاران به این امید که در صورت بروز بحران اقتصادی و بیکاری، از حمایت دولتی بهره‌مند خواهند شد، از شرایط ناامنی اقتصادی خود در آینده آسوده‌ترند. این اعتماد به دولت و سیستم اشتغالزایی کشور، می‌تواند برای ایجاد یک بازار کار پایدار و کاهش بیکاری در بلندمدت مؤثر باشد.

چه کسانی به عنوان بیکار شناخته میشوند؟

اولین سوال در هنگام استفاده از بیمه بیکاری این مورد است که آیا فرد به عنوان بیکار شناخته میشود یا خیر. به همین دلیل در قوانین بیمه بیکاری به همین موضوع هم اشاره شده است که در زیر به آن اشاره خواهیم کرد.

اولین مورد برای تشخیص اینکه شما از دید سازمان تامین اجتماعی بیکار محسوب میشوید یا خیر، ناخواسته بودن خروج شما از شغل سابقتان است. برای مثال شما اگر از شغلی استعفا داده باشید نمیتوانید اقدام به دریافت بیمه بیکاری کنید. لذا با تشخیص ناخواسته بودن خروج شما از شغل سابقتان یک تیم تحقیقاتی با در نظر گرفتن انصاف این موضوع را داوری میکنند.

مورد بعدی این است که آیا شرایط کلی حاکم بر یک منطقه یا حتی کشور باعث بیکاری شما است؟ برای مثال اگر شما به علت عواملی مانند زلزله یا بیماری مجبور به ترک شغل خود شده باشید نیز جزو دسته بندی بیکاران قرار خواهید گرفت.

قوانین استفاده از بیمه بیکاری

در ایران، قوانین مربوط به بیمه بیکاری توسط سازمان تامین اجتماعی اجرا می‌شود. همانطور که در سر فصل قبلی عنوان شد تنها افرادی که رسما به عنوان بیکار شناخته میشووند میتوانند از این خدمت استفاده کنند.

بر اساس قوانین بیمه بیکاری در ایران، هر فردی که از شغل خود بدون ترک شغل ترک کند، تا مدت یکسال از بیمه بیکاری بهره‌مند می‌شود. در صورتی که افراد بیکار به علت بیماری، استفاده از مرخصی، تحصیلات، سفر های ضروری و یا هر دلیل دیگری برای مدتی از بازار کار دور باشند، با تائید سازمان تامین اجتماعی و تیم تحقیقات می‌توانند از بیمه بیکاری استفاده کنند.

اولین شرط مشمول شدن شما برای دریافت بیمه بیکاری پس از عوامل اثبات بیکاری شما، این مورد است که شما از زمان ترک شغل خود تنها 30 روز زمان دارید تا سازمان تامین اجتماعی را از بیکاری خود و درخواست برای بیمه بیکاری با خبر کنید.

شرایط بیمه بیکاری

در ایران، سیستم بیمه بیکاری برای افراد بیکار به شرطی که دارای مدارک و شرایط مشخصی باشند، در دسترس است. برای انتخاب افراد بیکار که از بیمه بیکاری بهره‌مند شوند، باید به شرایطی مانند سن، تحصیلات، تجربه کاری و وضعیت خانوادگی توجه شود. شرایط بیمه بیکاری به شرح زیر هستند.

• شخص متقاضی باید بطور ناخواسته از کار کنار گذاشته شده باشد.
• متقاضی نمیتواند از بازنشستگان یا افرادی باشند که توان کار را از لحاظ سنی و جسمی ندارند.
• صاحبان مشاغل و بیمه شدگان اختیاری مشمول این طرح نمیشوند.
• افرادی که طبق قرارداد های بلند مدت در کاری مشغول بوده باشند در پایان زمان قرارداد مشمول بیمه بیکاری هستند.
• سربازانی که نهایتا تا 2 ماه پس از تاریخ پایان خدمت به محل کار خود مراجعه کنند اما از طرف آن مرکز پس زده شوند مشمول دریافت بیمه بیکاری هستند.
• کارگران فصلی که در حین فصل کار ناخواسته اخراج شده باشند مشمول این قانون هستند.
• مشمول باید حداقل یک سال سابقه بیمه و قرارداد کاری با شغل سابق خود داشته باشد.
• مشمول باید ایرانی الاصل باشد.

البته باید توجه داشت که برای احراز تمامی این موارد نیاز به ارائه مدرک وجود دارد. حتی در بعضی از موارد همانطور که اشاره شد کمیته ای تشکیل میشود که وظیفه آن ها تشخیص ناخواسته بودن خروج شما از آن شغل است.

مدارک برای درخواست بیمه بیکاری

پس از درک درست از قوانین بیمه بیکاری بد نیست مدارکی که برای دریافت این بیمه نیاز دارید را بدانید. فرد مورد نظر با در دست داشتن مدارکی که در زیر به آنها اشاره شده است باید به اداره کار و تعاون مراجعه کرده و درخواست خود را ارائه دهد.

• اصل و کپی کارت ملی، گواهی پایان خدمت، صفحه اول دفترچه بیمه و تمامی صفحات شناسنامه
• چهار قطعه عکس 4*3 جدید.
• اصل و کپی شخص قرارداد سال پایانی فعالیت شما در شرکت یا سازمان مربوطه یا رای صادر شده دال بر آن.
• معرفی نامه از کارفرما و اصل و کپی گواهی کار از جانب آن.

لازم به ذکر است شما با ورود به سامانه بیمه بیکاری Bimebikari.mcls.gov.ir نیز میتوانید اقدام به درخواست بیمه بیکاری اقدام کنید.

میزان بیمه بیکاری در سال 1402

در بخش های قبل مقاله به مسائلی از قبیل شرایط، قوانین و مدارک بیمه بیکاری پرداختیم. در ادامه به این نکته می پردازیم که میزان بیمه بیکاری در سال 1402 چقدر است؟ قبل از عنوان مبلغ بیمه بیکاری در سال 1402 باید به این نکته اشاره کرد اگر فرد بیکار شرایط و قوانین بیمه بیکاری را دارا باشد و ظرف 30 روز بعد از تاریخ اخراج به اداره کار و تامین اجتماعی اطلاع دهد. 

مبلغی که برای بیمه بیکاری در سال 1402 با توجه به قوانین بیمه بیکاری تامین اجتماعی در نظر گرفته شده معادل 55% حداقل دستمزد روزانه شخص بیمه شده است و به افرادی که مشمول این بیمه بیکاری هستند پرداخت می شود. اما به افرادی که متاهل و متکفل هستند مبلغ متفاوتی پرداخت می شود. مبلغ پرداختی به متکفل و متاهلین 10 درصد بیشتر از مقدار مبلغی که به مجردین پرداخت می شود در نظر گرفته شده است.

مبلغی که به اشخاص مشمول بیمه بیکاری در سال 1402 پرداخت می شود نباید از حداقل دستمزد وزارت کار در کل سال 1402 کمتر باشد و از 80% متوسط مزد فرد بیشتر باشد. شخصی که بیکار می شود می تواند از همان روز اول مقرری که برای فرد در نظر گرفته شده است را دریافت کند و بیمه بیکاری عیدی را شامل نمی شود.

بیمه بیکاری برای افراد متاهل و متکفل نسبت به افراد مجرد تفاوت هایی دارد که در ادامه به آن می پردازیم. مدت زمان دریافت مقرری بیمه بیکاری افراد متاهل و متکفل با افراد مجرد متفاوت است. مدت زمان دریافت مقرری بیمه بیکاری برای افرادی که بین 6 ماه تا 24 ماه بیمه دارند برای اشخاص مجرد 6 ماه است و برای افراد متاهل و متکفل 24 ماه در نظر گرفته شده است. مدت زمان دریافت مقرری بیمه بیکاری برای کسانی که سابقه بیمه آنها بین 25 ماه تا 120 ماه است برای افراد متاهل و متکفل 18 ماه و برای افراد مجرد 12 ماه است. 

مدت زمان دریافت مقرری بیمه بیکاری با توجه به سابقه بیمه در نظر گرفته میشود که این موضوع هم در افراد متاهل و مجرد متفاوت است. 

خلاصه مطلب

بیمه بیکاری یکی از خدمات سازمان تامین اجتماعی و وزارت کار است. که طبق آن تمامی کسانی که طبق شرایط گفته شده در مقاله فوق مشمول دریافت آن شوند حداکثر تا مدت 1 سال تحت پوشش قرار گرفته. تا این اتفاق باعث آسیب های احتمالی به شما و افراد تحت تکفل شما نشود.

از دیگر مزایای بیمه بیکاری ایجاد امنیت برای افرادی است که ناخواسته از کار خود اخراج شده اند و این فرصت را برای آنان فراهم میکند که با خیال آسوده بتوانند در پی یافتن یک شغل جدید برای خود باشند.